การดูแลรักษาและทำความสะอาดฟันปลอมแบบถอดได้

       การดูแลรักษาและการทำความสะอาดฟันปลอมแบบถอดได้ โดยมากทันตแพทย์จะแนะนำให้ผู้ป่วยถอดฟันปลอมล้างทำความสะอาดหลังมื้ออาหารทุกครั้ง แล้วใส่กลับเข้าที่ในระหว่างวัน เพื่อเคี้ยวใช้งานตามปกติ เพราะการที่เศษอาหารเข้าไปติดใต้ฐานฟันปลอมอาจส่งผลต่อการยึดติด และความเจ็บปวดเวลาใช้งานฟันปลอมได้ นอกจากนั้นแล้วก่อนนอนนอกเหนือจากการทำความสะอาดฟันธรรมชาติที่เหลืออยู่ตามปกติแล้ว ผู้ป่วยจะต้องทำความสะอาดฟันปลอมด้วยเช่นกัน โดยใช้น้ำเปล่าทำความสะอาด พร้อมนิ้วมือลูป หรือแปรงสีฟันทำความสะอาดให้ทั่วฟันปลอม

   ทั้งนี้ห้ามใช้ยาสีฟันในการทำความสะอาดฟันปลอม เพราะมีโอกาสที่จะเกิดความเสียหายต่อฟันปลอมได้ (หากเป็นผู้ป่วยสันเหงือกว่าง แนะนำให้ใช้ผ้าก๊อซชุบน้ำหมาดเช็ดเบา ๆ บริเวณสันเหงือกว่าง)

     หลังจากการทำความสะอาดฟันปลอมเรียบร้อยแล้ว ผู้ป่วยควรถอดฟันปลอม แช่น้ำให้ท่วมชิ้นงานฟันปลอมไว้ในภาชนะที่มีฝาปิด ประกอบกับการใช้เม็ดฟู่ทำความสะอาดชิ้นงานฟันปลอม 1 เม็ด ต่อวัน การใส่ฟันปลอมนอนตอนกลางคืนจะทำให้ชิ้นงานฟันปลอมกดสันเหงือกในช่องปากตลอดเวลา อีกทั้งยังสามารถเป็นสาเหตุการติดเชื้อราบนสันเหงือกจากการใส่ฟันปลอมอีกด้วย ทั้งนี้ฟันปลอมแบบถอดได้บางชนิดทันตแพทย์อาจจะพิจารณาให้ผู้ป่วยใส่ตลอด 24 ชั่วโมงขึ้นอยู่กับข้อบ่งชี้ และวัตถุประสงค์ของฟันปลอมชิ้นดังกล่าว ทั้งนี้ผู้ป่วยควรปรึกษาทันตแพทย์ของท่านเพื่อได้รับคำแนะนำที่เหมาะสมในแต่กรณี

    ปัญหาที่พบได้ของการใส่ฟันปลอมแบบถอดได้ก็คือ จุดกดเจ็บบนสันเหงือกเมื่อใส่ฟันปลอมเคี้ยวอาหาร สาเหตุการเกิดลักษณะดังกล่าวมาได้จากหลายสาเหตุ หากเกิดลักษณะดังกล่าวผู้ป่วยควรปรึกษาทันตแพทย์เพื่อรับการปรับแต่งให้เหมาะสม ไม่ควรพิจารณาแก้ไขฟันปลอมด้วยตนเอง เพราะอาจเกิดความเสียหายต่อฟันปลอมบริเวณอื่น รวมถึงระนาบการสบฟันด้วยเช่นกัน

    นอกเหนือจากจุดกดเจ็บแล้ว ปัญหาในการใช้งานฟันปลอมแบบถอดได้ที่พบได้บ่อย เมื่อผู้ป่วยใช้งานไปสักระยะหนึ่งแล้ว ก็คือฟันปลอมหลวม สาเหตุที่ฟันปลอมแบบถอดได้บางส่วน หรือ ทั้งช่องปาก หลวมมีโอกาสมาได้จากหลายสาเหตุ อาจเกิดจากตะขอที่ยึดเกี่ยวกับฟันธรรมชาติมีความล้า หักงอ เสียหาย และหลวมไม่แน่นเหมือนตอนทำใหม่ ฟันปลอมหล่นแตกหักเสียหาย หรือ เกิดการละลายตัวไปของกระดูกขากรรไกรหลังจากผ่านการใช้งานไปตามระยะเวลาที่ผ่านไป เป็นต้น การใช้กาวติดฟันปลอมที่มีขายตามท้องตลาดเป็นเพียงหนึ่งในทางออกของการรักษาเท่านั้น ผู้ป่วยควรได้รับคำแนะนำจากทันตแพทย์เพื่อรับคำแนะนำที่เหมาะสมต่อไป

เรียบเรียงบทความโดย:   

อ.ทพ.พีรพัฒน์ กวีวงศ์ประเสริฐ     
สาราณียกร และกรรมการสมาคมทันตกรรมประดิษฐ์ไทย     

ภาพประกอบบทความ โดย ทพญ.พิชญา สุวรรณวลัยกร และ ทพญ.ภัณฑิรา สุวรรณวลัยกร